Regelmatig krijg ik de vraag of vertrouwenspersonen nog meldingen krijgen in Coronatijd; veel mensen werken immers thuis. Wat is de invloed is van deze bijzondere tijd is op het gedrag van mensen in de werkomgeving? Want Corona heeft invloed, op mensen, ons gedrag en daarmee ook op de aard en aanleiding van de meldingen die wij krijgen.
Wel “gewoon” naar het werk
Bij veel organisaties, bijvoorbeeld in de zorg of maakindustrie, wordt nog veel op locatie gewerkt. Maar de omstandigheden waaronder gewerkt wordt zijn veranderd. Er gelden meer regels, mensen zijn vaker afwezig als gevolg van quarantaineregels of besmetting, of medewerkers zijn angstig en hebben zorgen voor, of over naasten die (mogelijk) besmet zijn.
Met de sterk uiteenlopende meningen over het nut van de maatregelen of de ernst van een besmetting, neemt op veel plaatsen in Nederland de spanning tussen mensen toe.
Dat kan ook op de werkvloer iets doen met de onderlinge verhoudingen en het gevoel van fysieke en sociale veiligheid. Want wat nu als jouw collega of leidinggevende het niet zo nauw neemt met de veiligheidsregels als jij zou willen? Als er wel een overleg in een kleine ruimte gepland wordt? Er van je verwacht wordt dat je op het werk komt waar thuiswerken ook best zou kunnen?
Het lukt dan ook niet altijd om dat bespreekbaar te maken én de verhouding goed te houden. Als vertrouwenspersoon kan ik daarbij ondersteunen.
Thuiswerkers
Maar ook de mensen die thuiswerken en al maanden niet meer op kantoor zijn geweest melden zich nog bij de vertrouwenspersoon. Dan gaat het bijvoorbeeld over onderlinge communicatie, formeel of informeel. Want een boodschap via mail, telefoon of Teams kan heel anders overkomen dan tijdens een ”live” gesprek of vergadering. De kwinkslag komt niet over of wordt anders geïnterpreteerd, je bent minder goed op de hoogte van de situatie van een collega waardoor je het kortere lontje niet kan plaatsen, of op de informele groepsapp komen toch wel erg foute grappen en afbeeldingen voorbij.
De aard van de meldingen verschuift, intimidatie en pesten vindt vaker digitaal plaats. Dit bevestigt ook Inge te Brake, voorzitter van de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen. “Wat je nu veel ziet is dat er bijvoorbeeld anonieme e-mailadressen worden aangemaakt om vervolgens kwetsende dingen naar collega’s te sturen. Als grapje”. Volgens haar kan dat komen door „de ontastbaarheid” van collega’s – je ziet ze niet écht meer in de ogen – die maakt dat mensen zich online meer denken te kunnen permitteren.
Onzekerheid heeft impact
Nu de pandemie langer duurt dan iedereen verwacht had, sluipt op sommige plaatsen de onzekerheid er in. Houdt mijn werkgever het vol, wordt mijn contract nog verlengd? Vind ik wel een andere baan nu de economie steeds meer onder druk komt te staan?
Deze onzekerheid doet ook iets met de onderlinge verhoudingen, de spanning kan oplopen. Mensen durven misschien niet naar hun leidinggevende te gaan met een klacht, uit angst straks als eerste hun baan te verliezen. Een gesprek met de vertrouwenspersoon kan dan lucht geven.
Net als voor de Coronatijd melden zich mensen bij de vertrouwenspersoon die zich onheus bejegend of buitengesloten voelen. Door het thuiswerken heeft een leidinggevende minder zicht op wat er tussen medewerkers speelt en kan moeilijker ingrijpen. Dat kan bijvoorbeeld tot gevolg hebben dat medewerkers zich ziek melden of naar een andere baan op zoek gaan, allebei ongewenst voor de organisatie. Als de medewerker zich bij de vertrouwenspersoon meldt, wordt gezamenlijk het probleem in kaart gebracht en gezocht naar oplossingen waar zowel werkgever als werknemer zich goed bij voelen.
Kortom, mijn collega’s en ik krijgen nog steeds meldingen maar de aanleiding is in sommige gevallen veranderd. Naast reguliere meldingen is er nu ook een aantal “Corona-gerelateerd”.
En praktisch gezien? Ik voer nu meer gesprekken telefonisch of via Teams. Maar gelukkig ook nog steeds op kantoor, waar ik hygiëne-maatregelen en 1,5 meter afstand kan waarborgen. Het is aan de melder waar hij of zij zich goed bij voelt!